Mijn Blog
Boekreview
Hoogstimulatieve kinderen
Onlangs las ik het boek “Het hoogstimulatieve kind ” van Gerarda van der Veen en vond dit zo praktisch en bruikbaar dat ik de belangrijkste inzichten hieruit graag met jullie wil delen!
In deze blog vertel ik meer over wat de term ‘hoogstimulatief’ precies inhoudt, maar ook hoe je met deze karaktereigenschappen kan omgaan.
Super interessant voor al wie zijn/haar kinderen hierin herkent!
Veel leesplezier!
-x- Els
- Zoals je op de kaft kan lezen zit er ook een concreet stappenplan in het boek.
- Echt heel interessant!
- Oh ja, nog even voor alle duidelijkheid, dit boek wordt op geen enkele manier gesponsord ofzo hoor, ik vind het gewoon oprecht heel interessant en bruikbaar, als professional én ervaringsdeskundige (mama dus) 😉
"Hoe ga je om met kinderen die gevoeligheid combineren met druk en emotioneel intens gedrag."
Wablief??
Hoogstimulatief??
Ik zal misschien eerst een beetje meer uitleg geven over de term hoogstimulatief…
De term hoogsensitief heb je mogelijks al wel eens gehoord. Deze werd geïntroduceerd door Elaine Aron en er wordt geschat dat zo’n 15% van alle mensen hoogsensitief zouden zijn.
Het is geen stoornis of ziekte maar een aangeboren karaktereigenschap die maakt dat je meer dan gemiddeld gevoelig bent voor indrukken en prikkels, zoals geluid, licht, smaak, geuren, sfeer,… Daarbij worden deze prikkels minder gefilterd.
Hooggevoelige personen merken meer signalen, prikkels, indrukken en details op én deze worden op een hele intense, diepgaande manier verwerkt.
Wat nog minder bekend is, is de term ‘hoogstimulatief’.
Ook wel ‘hooggevoelig met een sterke wil’ of ‘vurig sensitief’ genoemd. Minder bekend maar toch kan deze combinatie behoorlijk wat vuurwerk geven…
In bovenstaand boek gaat het dus specifiek over deze groep van kinderen.
Vaak wordt ervan uit gegaan dat hoogsensitieve personen verlegen en introvert zijn, maar dit is niet altijd het geval. Van de groep hoogsensitieve personen zou er zo’n 20 à 30% temperamentvol zijn, met een sterke wil, steeds op zoek naar nieuwe stimulansen, prikkels, ervaringen en uitdagingen… Hoogstimulatief dus.
Hieronder een overzichtje uit het boek met de overeenkomsten en verschillen tussen hoogsensitief en een hoogstimulatief. De moeite om eens te bekijken!
Verschillen Hoogsensitief en Hoogstimulatief
Voorbeelden
De 6 kenmerken die een hoogstimulatief kind typeren
Wanneer je op basis van bovenstaande informatie vermoedt dat je kind wel eens hoogstimulatief zou kunnen zijn, dus erg gevoelig maar daarnaast ook erg druk, emotioneel intens, met een sterke wil en temperament, zal je volgende 6 kenmerken uit het boek ‘Het hoogstimulatief kind’ mogelijks wel herkennen. Ik ga er hier kort op in:
Dit kenmerk zorgt ook meteen voor de naam ‘hoogstimulatief’. Deze gevoeligheid betekent dat kinderen nood hebben aan nieuwe ervaringen, nieuwe prikkels, nieuwe uitdagingen. Ze willen voortdurend leren en ontdekken.
Een hoogstimulatief kind zoekt uit zichzelf deze stimulansen op, of gaat ze zelf creëren. Eén van de VALKUILEN hiervan is dat deze kinderen op té veel stimulansen afgaan en overgestimuleerd (of overprikkeld) geraken… Ze kunnen zichzelf dan verliezen en geen rem meer kennen. Ze blijven maar dingen in werking zetten (ook bv jouw boosheid of irritatie).
Dit betekent dat hoogstimulatieve kinderen heel gevoelig zijn voor de sfeer en stemming rondom hen. Ze worden sterk beïnvloed door wat anderen ervaren, uiten en voelen.
De VALKUIL hiervan is dat je kind zich volledig kan verliezen in alles wat hij aanvoelt bij anderen. Hij gaat sterk mee voelen met anderen en kan minder bij z’n eigen gevoel en identiteit blijven.
Hoogstimulatieve kinderen kennen hele intense emoties; ze kunnen uitbundig blij zijn, zichtbaar genieten en alles intens beleven.
De VALKUIL is dat ze ook overweldigd kunnen worden door negatieve intense emoties zoals verdriet, frustratie, schuldgevoel enz. dat ze deze gaan wegdrukken en vervangen door bv druk of clownesk gedrag of door explosief te reageren.
Een hoogstimulatief kind wil jou als ouder krachtig ervaren; in de zin van overtuigend, aanwezig, doortastend. Hij heeft jou nodig als houvast om met bovenstaande zaken om te kunnen gaan.
Van hieruit durft een hoogstimulatief kind je wel eens ‘uittesten’ (al dan niet bewust) om te bekijken of je dan nog staande blijft, of je rustig kan blijven, je grenzen bewaakt en toch respectvol blijft.
De VALKUIL hierbij is dat hij hierdoor grenzeloos gedrag kan vertonen, tegendraads kan doen en moeilijk te corrigeren valt.
Hoogstimulatieve kinderen hebben een grote nood aan vrijheid, nl. aan afwisseling en beweging. Ze houden van experimenteren en improviseren. Ze hebben veel ruimte nodig om te ontwikkelen.
De VALKUIL is dat het opeisen van deze vrijheid kan doorslaan in dwarsheid op vlak van regels. Ze hebben vaak moeite met gezag, stellen regels ter discussie of krijgen een woedebui als er verwacht wordt zich aan te passen.
Hoogstimulatieve kinderen zijn vaak erg visueel ingesteld. Ze denken in beelden (ze zien eerder een beeld dan een woord en een woord zonder beeld heeft dus ook weinig betekenis voor hen) en ze leren vanuit de context. Ze hebben hierdoor meestal een grote fantasie en kunnen snel associëren (in hun hoofd maken gedachten snelle sprongen waardoor ze ineens bij een ander onderwerp zijn dan waarover jullie bezig waren… Dat is associëren en zorgt soms voor onbegrip of misverstanden).
De VALKUIL hierbij is dat ze het moeilijk vinden structuur aan te brengen en vaak wat slordig zijn. Ze doen dingen ook eerder op gevoel, waar ze op dat moment aan denken, waar ze zin in hebben. Ze hebben vaak weinig gevoel voor tijd.
Herken jij je kind in bovenstaande kenmerken? Voor mij zijn enkele puntjes echt héél treffend!
Nu is het op zich handig om er een term op te kunnen plakken, maar daar ben je verder weinig mee he… Het heeft nu een naam, maar waarschijnlijk zit jij nu te denken “maar wat kan ik DOEN als mijn kind hoogstimulatief is?!”
Dus ik ga nog even verder…
"Maar wat kan ik DOEN
als mijn kind hoogstimulatief is?!"
Wat nu ?
Oké, dus je kind is hoogstimulatief...
Ik heb bij bovenstaande kenmerken bewust de valkuilen erbij gezet omdat deze cruciaal zijn voor wat er nu komt.
Het is namelijk zo dat een hoogstimulatief kind ongelooflijk veel kwaliteiten heeft, alle bovenstaande kenmerken zijn enorme kwaliteiten! Waar we gelukkig zo vaak van kunnen genieten! Dat enthousiasme, die creativiteit, het ontdekken en uitproberen, zalig vind ik het!
Maar ze kunnen in deze eigenschappen ook wegglijden of doorslaan en dan worden deze kwaliteiten valkuilen, met vaak probleemgedrag als gevolg (bv tegendraads doen, woedebuien, grote mond tov regels, clownesk gedrag,…).
In het boek van Gerarda van der Veen vind ik de volgende zin zo mooi omschreven:
Deze vaardigheden vormen als het ware een buffer tussen de kwaliteit van je kind en z’n valkuil.
Goede vaardigheden kunnen dus voorkomen dat er probleemgedrag optreedt.
Over welke vaardigheden gaat het dan volgens haar?
Weer even in ‘t kort :
- Taalvaardigheid: luisteren, spreken, woorden geven aan je emoties en gevoelens.
- Sociale vaardigheden: de wisselwerking met andere mensen
- Executieve vaardigheden: oké Els, you lost me 🙂
Dit is eigenlijk een moeilijk woord voor vaardigheden zoals:
- Werkgeheugen: houdt hetgeen je aandacht geeft actief
- Inhibitie: emoties kunnen scheiden van je denken, de drang weerstaan om impulsief iets te doen of zeggen, stoppen met gedrag als de situatie hierom vraagt, omgaan met veranderingen…
- Schakelen: de overgang maken van de ene situatie naar de andere
- Plannen: probleem benoemen en vooruit kijken naar een oplossing
Al deze vaardigheden werken samen, de ene vaardigheid heeft de andere nodig.
Bij hoogstimulatieve kinderen zijn deze vaardigheden vaak nog niet voldoende ontwikkeld waardoor kinderen ineens kunnen omslaan, boos worden, “over de rooie gaan” voor situaties of dingen die in onze ogen helemaal niet zo groot zijn.
Maar er is dus een groot verschil tussen niet willen voldoen aan een vraag, opdracht of taak of er niet aan kúnnen voldoen, omdat je kind nog niet voldoende over bovenstaande vaardigheden beschikt.
Dit is echt een super interessant hoofdstuk in het boek! Je hoort en leest steeds meer over executieve vaardigheden omdat ze zo belangrijk zijn in de ontwikkeling van kinderen (en later ook in ons volwassen leven).
In het boek worden deze vaardigheden heel concreet omschreven in verschillende situaties, in ‘gewone mensentaal’ 🙂
Zelfs voor mij – die hierover al heel wat boeken had gelezen – echt erg leerrijk.
"Om bij zijn kwaliteiten te blijven heeft een kind vaardigheden nodig"
Samengevat
Stappenplan
Als ouders hebben wij op momenten van woede aanvallen, frustraties en strijd de neiging om:
- te gaan aandringen en de druk te verhogen
- of om zich terug te trekken / toe te geven.
In dit boek wordt het advies gegeven om in te zetten op het aanleren van bovenstaande vaardigheden! En het mooiste van al, er zit een stappenplan toegevoegd hoe je dit kan doen.
Ik geef het hier opnieuw in ‘t kort mee (lees zeker haar boek als je er meer over wil weten, de stappen worden er heel uitgebreid en duidelijk omschreven):
Is het begin van alles: leer herkennen wanneer er een vaardigheid bij je kind onvoldoende ontwikkeld is en pas je reactie hierop aan. Blijf hierbij in je achterhoofd houden dat je kind het nog niet kan en dat dit iets anders is dan dat het iets niet wil.
Let bv op stemverheffing, tics, clownesk gedrag,… bij je kind. Blijf rustig en benoem wat je feitelijk ziet of hoort gevolgd door: ‘wat is er aan de hand?’
Achterhaal het probleem van je kind.
Zodra jij vraagt wat er aan de hand is kan je kind reageren door zijn probleem helder aan te geven, maar meestal zal je deze chance niet hebben… Je kind kan ook in de verdediging schieten, weglopen, weigeren te praten of het gewoonweg zelf niet weten. Bij al deze reacties staat in het boek omschreven hoe je kan reageren.
Geef je eigen zorg aan.
Vat de zorg van je kind nog eens samen en verwoord je eigen zorg. Misschien kom je er nu achter dat je eigenlijk geen zorg hebt. Maar indien die er wel is ga je verder naar stap 4.
Probeer het probleem samen op te lossen.
Probeer hierbij de oplossing vanuit je kind te laten komen.
Stel samen een oplossing vast.
Wanneer de oplossing realistisch is én oké voor beide partijen kan je weer verder
Spreek af dat je opnieuw praat als de oplossing toch niet werkt
Ik heb dit stappenplan de voorbije week zelf toegepast en het was op sommige vlakken best even wennen. Voor mij zit het in kleine dingetjes die ik normaal anders aanpak, zoals bijvoorbeeld ook de zorg van m’n meiden expliciet herhalen, en niet alleen mijn eigen zorg.
En ook oplossingen meer vanuit hen te laten komen en niet meteen zelf met een aantal oplossingen op de proppen te komen (ik ben namelijk nogal oplossingsgericht merk ik…)
Het lijken kleine dingen maar hier werken ze! Niet altijd, want soms horen ze me al komen met m’n zinnetje van ‘wat is er aan de hand?’… Maar in vele gevallen werken deze stappen echt.
In het boek zijn er ook heel wat concrete voorbeelden uit het dagelijks leven opgenomen waarvan er een heleboel situaties erg herkenbaar zullen zijn. Hier worden dan meteen concrete tips en handvatten aan gekoppeld en het stappenplan wordt erop toegepast.
Ik vind het boek een aanrader om in huis te hebben als je een hoogstimulatief kind hebt.
Was deze blog een eye-opener voor jou en begrijp je nu al beter waar bepaald gedrag of bepaalde frustraties bij je kind vandaan komen? Kan je hier voorlopig zelf verder mee aan de slag? Goed zo, daar ben ik blij om!
Zit je toch nog met vragen of heb je het gevoel dat je kind extra begeleiding kan gebruiken hoe hij/zij kan omgaan met deze hooggevoeligheid (eventueel in combinatie met een pittig temperament)?
Binnen de Talententuin werk ik rond thema’s die vaak voorkomen bij zowel hooggevoelige als hoogstimulatieve kinderen, namelijk rond:
- Volle hoofden
- Boosheid
- Piekergedachten
En als gecertificeerd relax kids coach heb ik extra aandacht voor:
- Ontspanning
- Ademhalingsoefeningen
- Technieken om tot rust te komen
Als jij graag hulp wil kan je altijd verder een kijkje nemen op mijn website, naar mijn aanbod.
Kinderen kunnen individueel begeleid worden of in groep en ook voor ouders is er een (online) aanbod.
Je mag me altijd een mailtje sturen sturen als je vragen hebt of een afspraak wil maken.
Lieve groetjes,
Els
Bron: Van der Veen, Gerarda, Het hoogstimulatieve kind